Brjóstastækkun

Brjóstastækkun

Stærð og lögun brjósta hefur um langan aldur tengst líkamsímynd kvenna. Hluti af líkamsímyndinni getur hins vegar líka verið bundið breytilegri tísku hvers tíma. Brjóst breytast gegnum lífið, svo sem með aldri, vegna barneigna og brjóstagjafa.

Nokkur hluti af starfi lýtalæknis gengur út á að breyta stærð og lögun brjósta, bæði til uppbyggingar eftir brottnám vegna krabbameins, til að lagfæra lýti eða sem fegrunaraðgerð. Aðgerðirnar sem um ræðir geta falið í sér brjóstauppbyggingu, brjóstaminnkun, brjóstalyftingu, brjóstastækkun, eða einhvers konar blöndu af þessum aðgerðum.

Brjóstastækkun felur oftast í sér notkun sílikonbrjóstapúða. Nú um stundir eru allir brjóstapúðar á markaðnum gerðir af sílikoni.
Opin og ítarleg umræða um aðgerðartækni, val á púðum og þínar eigin væntingar leggja grunninn að því að þér líði vel með ákvörðunina um að fara í brjóstastækkun.

Hvað er sílikon?

Sílikon er unnið úr kísil, sem er eitt algengasta frumefni jarðskorpunnar. Kísill er í formi kristalla sem mynda m.a. venjulegan sand og gler. Þó svo kísill sé algengur þá fyrirfinnst sílikon hins vegar ekki í náttúrunni sem slíkt. Til að framleiða það eru ýmis lífræn efni eru látin tengjast kísil og verður þá til hlaup sem svo er notað m.a. í brjóstapúða, en einnig í matvæli, snyritivörur, lækningatæki o.fl.

Sílikonbrjóstapúðar eru gerðir úr tveimur mismunandi gerðum af sílikoni. Yfirborð púðans er gert úr gríðarlega sterku sílikoni, en innihaldið er sílikonhlaup, sem nú á tímum lekur ekki út komi rof í yfirborðsveggina.

Val á púðum

Það hefur ekki ennþá verið framleiddur hinn fullkomni brjóstapúði og enginn einn púði hentar öllum. Fjölmargar gerðir af brjóstapúðum eru til og við val á púða göngum við út frá væntingum þínum. Motiva og Mentor púðarnir eru vel þekktir um allan heim fyrir framúrskarandi gæði og mikil reynsla og þekking liggur á bakvið notkun þeirra og þróun.

Aðgerðin

Brjóstastækkun tekur um klukkustund og er gerð í svæfingu. Aðgerðin felur í sér að brjóstapúðum er komið fyrir undir brjóstvöðva eða undir brjóstkirtli í gegnum lítinn skurð í fellingunni undir brjóstinu. Eftir aðgerðina er fylgst náið með þér á vöknun. Tveimur til þremur tímum eftir að þú vaknar ert þú tilbúin að fara heim.

Þegar heim er komið

Þegar þú ert komin heim tekur þú því rólega. Þú getur búist við að vera aum yfir brjóstveggnum, við djúpan andardrátt eða þegar þú hreyfir upphandleggina. Verkinir eru þó sjaldan mjög slæmir. Þú mátt gera ráð fyrir að vera frá vinnu í eina til tvær vikur eftir því hversu mikil líkamleg áreynsla er innifalin í vinnunni. Mikilvægt er að vera í góðum íþrótta eða aðgerðarbrjóstahaldara í sex til tólf vikur eftir aðgerð til að veita brjóstunum stuðning.

Eftirfylgd

Fyrsta endurkoma er um það bil viku frá aðgerð. Þá eru skurðsár skoðuð og gengið úr skugga um að engin ummerki séu um fylgikvilla eftir aðgerðina. Endanlegt form á brjóstinu er ekki komið á þessum tíma þar sem púðinn mun setjast á um sex mánuðum og bólga er enn í vefjum. Eftir um sex mánuði er boðið upp á endurkomu og endanlegt form og árangur aðgerðarinnar metinn.

Eftirkvillar eftir brjóstastækkun

Eftirkvillar geta komið upp eftir allar aðgerðir. Ber þar að nefna blæðingu, sýkingu, vökvasöfnun eða rof í skurðsári. Þessir eftirkvillar eru hinsvegar mjög sjaldséðir eftir brjóstastækkun. Einn þekktur eftirkvilli eftir brjóstastækkun er herping í öri sem liggur í kringum púðan sem getur breytt formi brjóstsins og valdið óþægindum.

Algengi þessa kvilla virðist þó vera á hraðri niðurleið með nýrri kynslóð púða sem valda ekki sama ónæmissvari og bólgu og áður. Algengt er að skipta þurfi um púða vegna breytt lags brjóstanna eða vegna slits á púðum eftir um 10 til 15 ár.

Brjóstapúðar og fylgikvillar

Þegar brjóstapúði hefur verið settur inn á brjóstasvæðið myndar líkaminn alltaf svokallaða bandvefshimnu kringum púðann, til að einangra hann. Líkaminn bregst eins við öllu framandi efni, svo sem gerviliðum, gangráðum eða lyfjabrunnum.

Stöku sinnum getur bandvefshimnan bæði orðið þykk og dregist saman þannig að brjóstið verður hart, aumt viðkomu og aflagað. Ekki liggur fyrir hvers vegna þetta gerist, en hugmyndir eru uppi um að orsökin geti stafað af viðbrögðum líkamans við algengri húðbakteríu.

Sílikonpúðar geta rofnað af ýmsum ástæðum, t.d. vegna áverka, eða hreinlega aldurs. Sílikonpúðar hafa ákveðinn líftíma eins og annað í heiminum, en ekki finnast áreiðanlegar tölur sem geta upplýst um meðallíftíma hverrar tegundar brjóstapúða fyrir sig.

Talsvert hefur verið fjallað um meinta skaðsemi brjóstapúða fyrir líkamann, sérstaklega nú á síðustu árum. Það fyrirfinnast tegsl á milli brjóstapúða og vissra sjúkdóma, en líkurnar á fá einhvern þeirra eru afar litlar.

Brjóstapúðatengt eitlakrabbamein (BIA-ALCL)

Fyrir fáum árum síðan fóru lýtalæknar að tilkynna sjúkratilfelli þar sem sjaldgæf tegund eitlakrabbameins kom upp hjá konum með brjóstapúða. Sjúkdómurinn er kallaður anaplastic large cell lymphoma, skammstafað ALCL. Líkurnar á þessum sjúkdómi eru væntanlega u.þ.b. 1 : 70.000. Erfitt er að reikna fram nákvæma tíðni, þar sem tilfellin í heiminum eru fá. Ekki er þekkt neitt tilfelli um þennan sjúkdóm hér á landi. Einkennin eru yfirleitt sú að brjóstið bólgnar skyndilega mikið þegar konan hefur haft púðana í nokkur ár. Ástunga á vökvann kringum púðann staðfestir greininguna, og venjulega læknast konan við að fjarlægja hann ásamt bandvefshimnunni kringum hann.

Brjóstapúðaveiki (Breast implant illness) og ASIA heilkenni

Talsvert lengi hefur verið uppi sú tilgáta að sílikon eða eitthvað annað í púðanum geti orsakað sjálfsofnæmissjúkdóma. Rannsóknir á þessu hafa verið misvísandi, þ.e. vissar hafa sýnt tengsl á milli, en aðrar ekki. Nú er hins vegar nokkuð ljóst að brjóstapúðar hafa tengsl við svokallað ASIA heilkenni (autoimmune/inflammatory syndrome induced by adjuvants). Þar gæti sílikonið vera svokallaður ónæmisglæðir, þ.e. getur haft áhrif á að líkaminn verði næmari fyrir að mynda sjálfsofnæmi. Nokkur einstaka tilfelli af þessu eru þekkt hér á landi.

Að auki hafa brjóstapúðar verið settir í samband við ýmis síþreytueinkenni, til að mynda lamandi þreytu, slen, hitavellu, skorti á einbeitingu og svefnleysi. Á ensku hefur þetta verið kallað Breast Implant Illness. Einnig finnast nokkur tilfelli af þessu hér á landi, en hvernig brjóstapúðarnir geti valdið þessu er enn óþekkt. Sumar konur hafa fengið bót við að fjarlægja púðana, aðrar ekki.

Rof á púðum

Áður fyrr var hlaupið inni í sílikonpúðunum fljótandi. Þá gátu púðarnir lekið og frítt sílikon komist í samband við vefina kringum púðann. Sílikonið gat í þessum tilfellum endað í eitlum í holhönd, sem þá verða stækkaðir. Ekki hefur verið sýnt fram á að slíkt geti valdið sjúkdómum, en hjá sumum konum, en ekki öllum, koma fram óþægindi á brjóstasvæði þegar púðinn lekur. Þetta vandamál er nær úr sögunni með nýrri gerðum að brjóstapúðum með hlaupi sem hangir saman (e. cohesive). Þó svo rof komi í ytra hylkið, þá lekur sílikonið ekki út.

Rannsóknir hafa fundið örlitla aukningu á sílikoni í brjóstamjólk kvenna með brjóstapúða. Aukið magn sílikons í blóði þessara ungbarna er þó ekki til staðar. Magn sílikons í kúamjólk og tilbúnu dufti í pela innihalda mun meira magn sílikons en fyrirfinnst í brjóstamjólk kvenna með brjóstapúða.
Brjóstapúðar geta hins vegar geta haft áhrif á brjóstagjöf. Konum án sílikonpúða getur gengið betur að hafa börn sín á brjósti en þeim sem eru með púða, vegna mögulegra áhrifa púðanna á tilfinningu í geirvörtu. Vert er að muna að brjóstapúðar liggja ætíð aftan við brjóstið, en ekki inni í því.

Brjóstaskoðun

Regluleg skoðun brjósta er mikilvægur þáttur í heilbrigðiseftirliti hverrar konu. Brjóstapúðar mega á engan hátt rýra gæði slíkrar skoðunar. Konur með brjóstapúða þurfa að segja frá því áður en rannsókn er gerð, bæði við þreifingu brjósta og einkum brjóstamyndatöku við krabbameinsskimun. Sé þetta haft í huga eiga púðar ekki að rýra gildi brjóstaskoðana, sérstaklega ekki ef púðinn liggur bak við stóra brjóstvöðvann.

Í lögum um réttindi sjúklinga, nr. 74/1997, kemur fram að allir eigi rétt á upplýsingum um eigið heilsufar, sjúkdóma, rannsóknir, meðferð og batahorfur. Ef meðferð fylgir áhætta eða ef líkur eru á aukaverkunum eða öðrum fylgikvillum er það réttur fólks að fá greinargóðar upplýsingar um þessi atriði. Konur skulu ekki hika við að spyrja lækni sinn ef þær eru ekki vissar um að hafa skilið upplýsingar um aðgerðina til fulls.
Einnig er tilgreint í lögum um réttindi sjúklinga að allir eigi rétt á að leita álits annars sérfræðings hvað varðar meðferð. Hafi konur einhverjar athugasemdir við veitta þjónustu geta þær beint þeim til yfirmanns viðkomandi stofnunar eða Landlæknisembættisins.

Hagnýtar upplýsingar fyrir og eftir meðferð

  • Þú átt að fasta frá miðnætti daginn fyrir aðgerð í svæfingu.
  • Á aðgerðardaginn ferð þú í sturtu heima og sleppir öllum húðvörum á aðgerðarsvæðinu.
  • Gott er að mæta í þægilegum fötum (peysu sem rennist/hneppist að framan) og skófatnaði sem létt er að lauma sér í og úr.
  • Eftir aðgerð í svæfingu skallt þú gera ráðstafanir að verða sótt/ur.
  • Gott er að skipuleggja vel fyrstu dagarna eftir aðgerð og hafa þér einhvern innan handar til stuðnings.
  • Til að fá sem fíngerðust ör er ráðlegt að plástra örin í 2-3 mánuði með bréfplástrum (t.d. 3M Micropore eða Omnistrip) og síðan hefja meðferð með sílikonplástrum (t.d. Second skin eða Duorderm) eða sílikongeli (t.d. Rejuvasil) sem fæst í flestum stærri apótekum.
  • Eftir brjóstastækkun mátt þú gera ráð fyrir að taka því rólega fyrstu vikurnar. Þú mátt byrja að stunda létta líkamsrækt að nýju eftir um 3 vikur eftir brjóstastækkun en ekki taka á efri líkamanum fyrr en eftir 6 vikur.
  • Reykingar auka líkurnar á sýkingum, rofi í skurðsári og húðdrepi eftir aðgerð. Reykingarstopp í 6 vikur gildir fyrir brjóstastækkun.
  • Við skyndilega mikla bólgu eftir heimkomu vaknar grunur um blæðingu. Hafðu þá strax samband. Mestu líkurnar á blæðingu er fyrstu 24 tímanna eftir aðgerð

Brjóstastækkun

Brjóstastækkun

Hægt er að senda okkur skilaboð  með því að fylla út formið hér að neðan og við höfum samband við fyrsta tækifæri.

Fyrirspurn

Samskipti kunna að vera vistuð í gagnagrunni okkar. Sjá nánar um meðferð persónuupplýsinga hér

Hafa samband

Hægt er að senda okkur skilaboð með því að fylla út formið hér að neðan og við höfum samband við fyrsta tækifæri.

Hafa samband

Samskipti kunna að vera vistuð í gagnagrunni okkar. Sjá nánar um meðferð persónuupplýsinga hér

Þórdís Kjartansdóttir

Hægt er að hafa samband með því að fylla út formið hér að neðan og við svörum þér við fyrsta tækifæri.

Þórdís

Samskipti kunna að vera eru vistuð í gagnagrunni okkar. Sjá nánar um meðferð persónuupplýsinga hér

Ottó Guðjónsson

Hægt er að hafa samband með því að fylla út formið hér að neðan og við svörum þér við fyrsta tækifæri.

Ottó

Samskipti kunna að vera eru vistuð í gagnagrunni okkar. Sjá nánar um meðferð persónuupplýsinga hér

Karl Logason

Hægt er að hafa samband með því að fylla út formið hér að neðan og við svörum þér við fyrsta tækifæri.

Karl Logason

Samskipti kunna að vera eru vistuð í gagnagrunni okkar. Sjá nánar um meðferð persónuupplýsinga hér

Guðmundur Már Stefánsson

Hægt er að hafa samband með því að fylla út formið hér að neðan og við svörum þér við fyrsta tækifæri.

Guðmundur Már

Samskipti kunna að vera eru vistuð í gagnagrunni okkar. Sjá nánar um meðferð persónuupplýsinga hér

Guðmundur Daníelsson

Hægt er að hafa samband með því að fylla út formið hér að neðan og við svörum þér við fyrsta tækifæri.

Guðmundur Daníels

Samskipti kunna að vera eru vistuð í gagnagrunni okkar. Sjá nánar um meðferð persónuupplýsinga hér

Davíð Jensson

Hægt er að hafa samband með því að fylla út formið hér að neðan og við svörum þér við fyrsta tækifæri.

Davíð

Samskipti kunna að vera eru vistuð í gagnagrunni okkar. Sjá nánar um meðferð persónuupplýsinga hér

Hannes Sigurjónsson

Hægt er að hafa samband með því að fylla út formið hér að neðan og við svörum þér við fyrsta tækifæri.

Hannes

Samskipti kunna að vera eru vistuð í gagnagrunni okkar. Sjá nánar um meðferð persónuupplýsinga hér

Brjóstastækkun

Lorem ipsum dolor sit amet, consectetur adipiscing elit. Ut elit tellus, luctus nec ullamcorper mattis, pulvinar dapibus leo.

Öll samskipti eru vistuð í gagnagrunni okkar. Sjá nánar um meðferð persónuupplýsinga hér